Wylem Bjero
Wylem Bjero, nimski Wilhelm Bähro (roź. 4. septembera 1902 w Drjejcach, wum. 26. awgusta 1988 w Chóśebuzu) - dolnoserbski casnikaŕ, ceptaŕ, spisowaśel a pśełožowaŕ.
Źěłał jo ako źěłaśeŕ w rězaku, pśi zeleznicy, na lětanišću, ako knigływjednik, nakupowaŕ a pśedawaŕ a ako gmejnski pśistajony[1]. Wón jo był wušej dwaźasća lět wucabnik w šuli w Kuparskich Borkowach.
Wot lěta 1958 až do 1977 wón jo był ako redaktor zagronity za Serbsku Pratyju. Bjero jo pisał nastawki a wulicowańka za Nowy Casnik, Pratyju, Płomje a dolnoserbske radijo. W 1959 jo dostał cesne znamuško Domowiny[2]. W lěśe 1977 jo wótejšeł na wuměńk. Wón jo był slědny redaktor Nowego Casnika, za kótaregož jo dolnoserbska rěc była mamina.
Wón jo był teke dłujkolětny (1952-1987) pśedsedaŕ Zjadnośeństwa serbskich rybarjow[3][4].
Publikacije
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]- 1958: Mjazka a druge wulicowanka z Dolneje Łužyce, Budyšyn
- 1959: Wjaska pod golu. Wulicowańko z našogo casa, Budyšyn
- 1973: Surowa štrofa. Humor Dolnych Serbow, zestajałej Wylem Bjero a Monika Pawlowa, Budyšyn
- 1977: Na Kałpjeńcu. Wuběrk źełow, Budyšyn
- 1984: Surowa štrofa. Humor Dolnych Serbow, zestajałej Wylem Bjero a Monika Pawlowa, Budyšyn (druge wudaśe)
- 2002: Žaba na kokulce. Dopomnjeńki, wopiski a anekdoty, Budyšyn
Pśełožki do dolnoserbšćiny
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]- 1957: Měto Nowak-Njechorński, Kołowokoło Błotow. Zběrka wubranych reportažow
- 1963: Cyril Kola, Roža
- 1963: Jurij Koch, Žydowka Ana
- 1963: Jurij Krawža, Modre listy
- 1974: Gerat Hantška, Bogumił Šwjela. Wobraz žiwjenja a skutkowanja, Budyšyn
- 1977: Wilhelm Szewczyk, Wjacor z Minu Witkojc
- 1978: Mrokawa běłych pjerkow. Zběrka wulicowańkow (Wylem Bjero gromaźe z Erwinom Hanušom)
- 1978: Měto Nowak-Njechorński, Mejstaŕ Krabat dušny serbski guslowaŕ. Wulicowańko
- 1981: Pawoł Nedo, Mocny knecht
- 1982: Kito Lorenc, Wjelk a liška pśijaśela
- 1983: Angela Stachowa, Gole a wužowy kral. Serbska bajka
- 1983: Jurij Koch, Rědne źowćo
- 1984: Jurij Krawža, Peter z łucywowego grodu. Serbska bajka
- 1985: Gerat Hantška, Naše korjenje. K stawiznam a kulturje Dolneje Łužyce. Publicistika 1954-1983
- 1985: Jurij Koch, Jagaŕ Bagola
- 1986: Jurij Koch, Dwanasćo bratšow
- 1986: Hańža Bjeńšowa, Brodak Kosmodej
- 1988: Kito Lorenc, Złośane jabłuko
- 1989: Beno Budar, Rědne a grozne źowćo
Žrědła
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]- ↑ Wylem Bjero, Na Kałpjeńcu. Wuběrk źełow, Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšyn 1977
- ↑ Lisćina wuznamjenjonych cesnym znamuškom Domowiny 1958-1989
- ↑ Wilhelm Bähro
- ↑ Pětš Šurman, K stawiznam Serbow w Dolnej Łužycy. Wuběrk dokumentow, Chośebuz 2003, b. 104.
Literatura
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]- Fryco Libo, Dosłowo, (in:) Wylem Bjero, Na Kałpjeńcu. Wuběrk źełow, Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšyn 1977, 167-176.
Wótkaze
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]- (nim.) Wilhelm Bähro