Werb

Z Wikipedije

Werb (wót łatyńskego verbum "słowo") jo słowna družyna, kótaraž ma wěste morfologiske, syntaktiske a semantiske pśiznamjenja. Wón wugroni cyny, tšojenja a procese.

Morfologija[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

Morfologiske pśiznamjenja werbow jo konjugacija. Werby mógu slědujuce kategorije měś:

  • genus verbi
  • modus
  • tempus

W někotarych rěcach mógu dalše kategorije wustupowaś:

Kongruenca[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

Wótwisnje wót mjenjowanych kategorijow werby w rozdźělnych rěcach, na pś. we wjele indoeuropskich rěcach, pó wósobje a numerusu wariěruju. Taka kongruenca teke w serbšćinje wustupujo, ale w někotarych rěcach felujo. Na pś. někotare germaniske rěcy, kaž na pś. afrikaanšćina, dańšćina, norwegšćina taku kongruencu wěcej njamaju. Mimo togo kongruenca felujo we wěstych rěcnych swójźbach, na pś. w tibeto-chinskich rěcach.

W někotarych rěcach samo kongruenca pó direktnem a indirektnem objekśe wustupujo nic jano pó subjekśe, kaž na pś. w baskišćinje, georgišćinje, rěcy kečua.

Syntaksa[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

Werby wustupuju ako sadowe cłonki. Pó funkciji ako predikat sady se rozeznawaju:

Semantika[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

Semantiski werby se mógu pó slědujucych kriterijach rozeznawaś:

Žrědła[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

Powšykne
  • Helmut Glück (Hrsg.): Metzler Lexikon Sprache. Metzler, Stuttgart u. Weimar 1993. ISBN 3-476-00937-8, bok 675 (nim.)
  • Lexikon sprachwissenschaftlicher Termini, VEB Bibliographisches Institut Leipzig, 1985, bok 262 (nim.)
Pó rěcach
  • Helmut Faska: Pućnik po hornjoserbšćinje, Ludowe nakładnistwo Domowina, Bautzen, 2003, ISBN 3-7420-1103-0, bok 23+