Wšedny płonjak
| |
| Wšedny płonjak (Thymus vulgaris) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| pórěd: | (Lamiales) |
| swójźba: | Gubkate kwitarje (Lamiaceae) |
| pódswójźba: | (Nepetoideae) |
| tribus: | (Mentheae) |
| rod: | Płonjak[1][2] |
| družyna: | Wšedny płonjak |
| wědomnostne mě | |
| Thymus pulegioides | |
| L. | |
Wšedny płonjak (Thymus pulegioides) jo rostlina ze swójźby gubkatych kwitarjow (Lamiaceae).
Wopis
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Wšedny płonjak jo kerk, kótaryž dośěgnjo wusokosć wót 5 až 40 cm. Rostlina ma wjele póddružynow, kótarež aromatiski abo pó citronje wónjaju.
Kijašk jo krotko lězecy, wustupujucy, roznogaśowany a pód kwiśonkowym stołkom wótšo styrikšomaty. Wón jo na granje kósmaty a na spódku zdrjewjony.
Łopjena
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Łopjena su pśeśiwo stojece a dośěgnu dłujkosć wót 20 mm a šyrokosć wót 11 mm.
Kwiśonki
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Kwiśo wót junija až do oktobra. Purpuroworožojte kwiśonki dośěgnu dłujkosć wót něźi 6 mm a stoje w gustych, cylindriskich głowkach, pśi comž dalše mutwje pód tym stoje. Wóni aromatiski wónjaju.
Płody
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Płody njasu jědne wólejowe śělesa a se wót mrojow do jich jamow wlaku.
Stojnišćo
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Rosćo na suchych błomjenjach a pastwach, nakłonjach, skałach a mrojowišćach. Ma lěpjej śoplejše, słyńcne stojnišća.
Rozšyrjenje
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Wužywanje
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Systematika
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Wšedny płonjak wopśimjejo pěś póddružynow a jaden fertilny bastard, kótaryž se pśedewšym w pśiznamjenjach łopjenow a w jich wupominanjach na stojnišćach rozeznawaju:[3]
- Thymus pulegioides subsp. chamaedrys (Fr.) Gusul. in T.Savulescu, Fl. Republ. Popul. Roman. 8: 319 (1961).
- Thymus pulegioides subsp. effusus (Host) Ronniger, Repert. Spec. Nov. Regni Veg. Beih. 30(2): 373 (1936).
- Thymus pulegioides subsp. montanus (Benth.) Ronniger, Repert. Spec. Nov. Regni Veg. Beih. 30(2): 371 (1930).
- Thymus pulegioides subsp. pannonicus (All.) Kerguélen, Coll. Patrim. Nat. 8: xvi (1993).
- Thymus pulegioides subsp. pulegioides
- Thymus pulegioides nothosubsp. pilistensis (Borbás) ined. (T. pulegioides subsp. chamaedrys × T. pulegioides subsp. pannonicus)
Nožki
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]- ↑ Starosta: Dolnoserbsko-nimski słownik, Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch, Bautzen 1999, ISBN 3-7420-1096-4, bok 302
- ↑ W internetowem słowniku: Thymian
- ↑ Royal Botanic Gardens, Kew - home page
Žrědła
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, bok 96 (nim.)