Górka
|
Toś ten nastawk z temu družyna Cucumis sativus jo pó lema na drugi nastawk pódobny. Drugi lema górka (rod) ma temu rod Cucumis. |
|---|
| |
| Górka (Cucumis sativus) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Rosidy Eurosidy I | |
| pórěd: | (Cucurbitales) |
| swójźba: | Banjowe rostliny (Cucurbitaceae) |
| pódswójźba: | (Cucurbitoideae) |
| tribus: | (Melothrieae) |
| pódtribus: | (Cucumerinae) |
| rod: | Górka (rod) (Cucumis) |
| družyna: | Górka[1][2] |
| wědomnostne mě | |
| Cucumis sativus | |
| Linnaeus | |
Górka (Cucumis sativus) jo zeleninowa rostlina ze swójźby banjowych rostlinow (Cucurbitaceae).
Pódobne słowa[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]
Pódobnej słowje eksistěrujotej w češćinje (okurka) a pólšćinje (ogórek). Mimo togo nimšćina ma słowo (Gurke) z pólšćiny. Pólske mě se wót grichiskego słowa αγγουριον wótwóźujo.
Wopis[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]
Rostlina jo dołoj lažeca abo lězeca.
Łopjena[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]
Łopjenca listowych łopjenow su pěśrožkate až do rukoformowe. Jich kóńcyki su wótše.
Kwiśonki[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]
Muske kwiśonki su cesto gjałmate, krona dośěgnjo dłujkosć wót 2 až do tśi centimetrow. Žeńske kwiśonki wobsejźe tśi staminodije.
Płody[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]
Płod dośěgnjo dłujkosć mjazy 30 a 40 centimeterami, jo šwižna, walcoformowa a śańša se na kóńcoma. Kaž wše jagodowe płody pušći wóna jich semjenja akle, gaž płodowe měso spada. Wóna wopśimjejo až do 97 procentow z wódy. Z 9,7 kcal na 100 g płaśi kaž małokalorijowa.
Powjerch płoda wariěrujo pó sorśe, tak až eksistěruju płody z gładkim, brozdźonym, rozpukanym, brodajcowatym abo gjarbikatym powjerchom. Ale teke barwa zdrjałych płodow wariěrujo: cerwjene, oranžobrune, běłe abo kremojte. Zwětšego pak su zelene. Mimo togo su pśez sajźenje rozdźělne formy nastali: kulowaśe-jajojte, krotko-walcojte až dłujko-walcojte a dłujko kśiwjone.
Wužywanje[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]
Górki su syrje jědne. Nejcesćej bu wóni do plackow rězane a ze salatowej jušku resp. Vinaigrette pśigótowane. Woblubowane su teke kaž wobstatk sandwichow. Wóni bu pśez mlocnokisalinowe štosowanje kaž solowe górki (pšawe kisałe górki), z wósuchoweju warjeceju wódu zawarjone kaž wěrcowe górki abo kaž žonopowe górki konserwěrowane mógli.
Wobraze[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]
ilustracija
Górka 'Melita'
Někotre górki
Nožki[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]
- ↑ Starosta: Dolnoserbsko-nimski słownik, Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch, Bautzen 1999, ISBN 3-7420-1096-4, bok 145
- ↑ W internetowem słowniku: Gurke
Žrědła[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]
- Ullstein Lexikon der Pflanzenwelt, 1973, ISBN 3-550-16019-4, strona 94, pód lema Cucumis (nim.)
- wiktionary (něm.)
Eksterne wótkaze[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]
- R. Kraft (nim.)