K wobsahej skočić

Górka

Z Wikipedije
Pódobny lema Toś ten nastawk z temu družyna Cucumis sativus jo pó lema na drugi nastawk pódobny. Drugi lema górka (rod) ma temu rod Cucumis.
Górka
Górka (Cucumis sativus)
systematika
Domena Eukaryoty
Swět Rostlinstwo
  Rosidy
Eurosidy I
pórěd: (Cucurbitales)
swójźba: Banjowe rostliny
(Cucurbitaceae)
pódswójźba: (Cucurbitoideae)
tribus: (Melothrieae)
pódtribus: (Cucumerinae)
rod: Górka (rod) (Cucumis)
družyna: Górka[1][2]
wědomnostne mě
Cucumis sativus
Linnaeus
Wobźěłaś
p  d  w

Górka (Cucumis sativus) jo zeleninowa rostlina ze swójźby banjowych rostlinow (Cucurbitaceae).

Pódobnej słowje eksistěrujotej w češćinje (okurka) a pólšćinje (ogórek). Mimo togo nimšćina ma słowo (Gurke) z pólšćiny. Pólske mě se wót grichiskego słowa αγγουριον wótwóźujo.

Rostlina jo dołoj lažeca abo lězeca.

Łopjenca listowych łopjenow su pěśrožkate až do rukoformowe. Jich kóńcyki su wótše.

Muske kwiśonki su cesto gjałmate, krona dośěgnjo dłujkosć wót 2 až do tśi centimetrow. Žeńske kwiśonki wobsejźe tśi staminodije.

Płod dośěgnjo dłujkosć mjazy 30 a 40 centimeterami, jo šwižna, walcoformowa a śańša se na kóńcoma. Kaž wše jagodowe płody pušći wóna jich semjenja akle, gaž płodowe měso spada. Wóna wopśimjejo až do 97 procentow z wódy. Z 9,7 kcal na 100 g płaśi kaž małokalorijowa.

Powjerch płoda wariěrujo pó sorśe, tak až eksistěruju płody z gładkim, brozdźonym, rozpukanym, brodajcowatym abo gjarbikatym powjerchom. Ale teke barwa zdrjałych płodow wariěrujo: cerwjene, oranžobrune, běłe abo kremojte. Zwětšego pak su zelene. Mimo togo su pśez sajźenje rozdźělne formy nastali: kulowaśe-jajojte, krotko-walcojte až dłujko-walcojte a dłujko kśiwjone.

Górki su syrje jědne. Nejcesćej bu wóni do plackow rězane a ze salatowej jušku resp. Vinaigrette pśigótowane. Woblubowane su teke kaž wobstatk sandwichow. Wóni bu pśez mlocnokisalinowe štosowanje kaž solowe górki (pšawe kisałe górki), z wósuchoweju warjeceju wódu zawarjone kaž wěrcowe górki abo kaž žonopowe górki konserwěrowane mógli.

  1. Starosta: Dolnoserbsko-nimski słownik, Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch, Bautzen 1999, ISBN 3-7420-1096-4, bok 145
  2. W internetowem słowniku: Gurke