Cypresowe wjelkowe mloko

Z Wikipedije
Cypresowe wjelkowe mloko
Cypresowe wjelkowe mloko (Euphorbia cyparissias)
systematika
Domena Eukaryoty
Swět Rostlinstwo
  Rosidy
Eurosidy I
pórěd: (Malpighiales)
swójźba: Wjelkomlokowe rostliny (Euphorbiaceae)
rod: Wjelkowe mloko[1] (Euphorbia)
družyna: Cypresowe wjelkowe mloko
wědomnostne mě
Euphorbia cyparissias
L.
Wobźěłaś
p  d  w
Gadowata družyna

Cypresowe wjelkowe mloko (Euphorbia cyparissias) jo rostlina ze swójźby wjelkomlokowych rostlinow (Euphorbiaceae).

Kwiśonki w źělnem kwiśonkowem stołku

Wopis[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

Cypresowe wjelkowe mloko jo wěcejlětna rostlina (trajne zele), kótaraž dośěgnjo wusokosć wót 15 až do 30 (40 abo 50) cm. Rostlina jo goła, wopśimjejo běłu mězgu a ma pódzemske wótnožki. Kijaški su dołojce wódrjewjone, njasu až do 20 njekwiśecych, gusto łopjenatych a až do 10 kwiśecych bocnych gałuzow.

Łopjena[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

Měnjate łopjena su wuske, swětłozelene, linealiske až pśisamem nitkojte, cełokšomne a dośěgnu dłujkosć wót 1,5 až do 3 (4) cm a šyrokosć wót 2 až do 3 mm. Njekwiśece pšuśiki su gusto łopjenate.

Kwiśonki[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

Kwiśo wót apryla až do julija (awgusta). Kwiśonki stoje w njepšawych wokołkach z 10 až 20 promjenjami. Pśikšywne łopjeńka kwiśonkowych stołkow su njezrosćone, šyroko-tśirožkowe a nejpjerwjej žołte ale pózdźej cerwjenojte. Žołte załzy kwiśonkowego keluška ma formu połmjaseca a njasu 2 rožka.

Płody[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

Płody su kapsle z połkulowymi brodajcami.

Maśizny[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

Rostlina wopśimjejo toksistiske triterpeny w běłej mězdze.

Stojnišćo[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

Rosće na suchych pěskowych zemjach, pśedewšym na suchych błomjenjach, na kamjentnych nakłonjach, w swětłych krickach, na kšomach a na drogowych kšomach. Ma lubjej skerjej suche a bazowe zemje.

Rozšyrjenje[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

Rostlina jo w srjejźnej a pódpołdnjowej Europje rozšyrjona, pśi comž w Nimskej w dłujkowjacornej nižynje felujo.

Škódniki a chóroby[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

Rostlina jo cesto wót brunawow podeńdźena, pśi comž jo nachylny zežywjarnik grochoweje brunawy Uromyces pisi. To statkujo typiske wurostki rostliny, kótaraž mimo togo njekwiśo. Pótom jo swětłozelena, šwižna a njeroznogaśowana. Mimo togo njaso na dolnem boku skrótšenych łopjenow oranžowe tšocki.

Wóna jo głowna futrowańska rostlina guseńcow wjelkomlokowego nocnego mjatela.

Wužywanje[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

Nožki[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

  1. Natur und Text, Rangsdorf 2011, b. 191 a 192 (ale za družynje Euphorbia cyparissia a Euphorbia helioscopia).

Žrědła[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

Wó rostlinje
Wó maśiznje
  • Christoph Mayr: Giftfibel, Giftstoffe aus der Tier- und Pflanzenwelt, Bechtermünz Verlag, 1995, ISBN 3-86047-390-5, bok 81 (nim.)

Eksterne wótkaze[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

Commons
Commons