Cypresowe wjelkowe mloko
| |
| Cypresowe wjelkowe mloko (Euphorbia cyparissias) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Rosidy Eurosidy I | |
| pórěd: | (Malpighiales) |
| swójźba: | Wjelkomlokowe rostliny (Euphorbiaceae) |
| rod: | Wjelkowe mloko[1] (Euphorbia) |
| družyna: | Cypresowe wjelkowe mloko |
| wědomnostne mě | |
| Euphorbia cyparissias | |
| L. | |
Cypresowe wjelkowe mloko (Euphorbia cyparissias) jo rostlina ze swójźby wjelkomlokowych rostlinow (Euphorbiaceae).
Wopis
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Cypresowe wjelkowe mloko jo wěcejlětna rostlina (trajne zele), kótaraž dośěgnjo wusokosć wót 15 až do 30 (40 abo 50) cm. Rostlina jo goła, wopśimjejo běłu mězgu a ma pódzemske wótnožki. Kijaški su dołojce wódrjewjone, njasu až do 20 njekwiśecych, gusto łopjenatych a až do 10 kwiśecych bocnych gałuzow.
Łopjena
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Měnjate łopjena su wuske, swětłozelene, linealiske až pśisamem nitkojte, cełokšomne a dośěgnu dłujkosć wót 1,5 až do 3 (4) cm a šyrokosć wót 2 až do 3 mm. Njekwiśece pšuśiki su gusto łopjenate.
Kwiśonki
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Kwiśo wót apryla až do julija (awgusta). Kwiśonki stoje w njepšawych wokołkach z 10 až 20 promjenjami. Pśikšywne łopjeńka kwiśonkowych stołkow su njezrosćone, šyroko-tśirožkowe a nejpjerwjej žołte ale pózdźej cerwjenojte. Žołte załzy kwiśonkowego keluška ma formu połmjaseca a njasu 2 rožka.
Płody
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Płody su kapsle z połkulowymi brodajcami.
Maśizny
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Rostlina wopśimjejo toksistiske triterpeny w běłej mězdze.
Stojnišćo
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Rosće na suchych pěskowych zemjach, pśedewšym na suchych błomjenjach, na kamjentnych nakłonjach, w swětłych krickach, na kšomach a na drogowych kšomach. Ma lubjej skerjej suche a bazowe zemje.
Rozšyrjenje
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Rostlina jo w srjejźnej a pódpołdnjowej Europje rozšyrjona, pśi comž w Nimskej w dłujkowjacornej nižynje felujo.
Škódniki a chóroby
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Rostlina jo cesto wót brunawow podeńdźena, pśi comž jo nachylny zežywjarnik grochoweje brunawy Uromyces pisi. To statkujo typiske wurostki rostliny, kótaraž mimo togo njekwiśo. Pótom jo swětłozelena, šwižna a njeroznogaśowana. Mimo togo njaso na dolnem boku skrótšenych łopjenow oranžowe tšocki.
Wóna jo głowna futrowańska rostlina guseńcow wjelkomlokowego nocnego mjatela.
Wužywanje
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Nožki
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]- ↑ Natur und Text, Rangsdorf 2011, b. 191 a 192 (ale za družynje Euphorbia cyparissia a Euphorbia helioscopia).
Žrědła
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]- Wó rostlinje
- GU Maxi-Kompaß Blumen, ISBN 3-7742-3852-9, bok 57 (nim.)
- GU Naturführer Blumen, ISBN 3-7742-1507-3, bok 62 (nim.)
- Meyers Taschenlexikon Biologie, In 3 Bänden, 3. zwězk, ISBN 3-411-12033-9, bok 288, pód lema Wolfsmilch (Euphorbia) (nim.)
- Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, bok 164 (nim.)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, bok 262 (nim.)
- Steinbachs Großer Pflanzenführer, ISBN 978-3-8001-7567-3, bok 98 (nim.)
- Ullstein Lexikon der Pflanzenwelt, 1973, ISBN 3-550-16019-4, strona 492, pód lema Wolfsmilch (Euphorbia) (nim.)
- Wó maśiznje
- Christoph Mayr: Giftfibel, Giftstoffe aus der Tier- und Pflanzenwelt, Bechtermünz Verlag, 1995, ISBN 3-86047-390-5, bok 81 (nim.)
Eksterne wótkaze
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]
- Cypresowe wjelkowe mloko. W: FloraWeb.de. (nim.)
- Rozšyrjeńska kórta za Nimsku pśi Floraweb (nim.)