Zgórjelc

Z Wikipedije
Zhorjelc
nimski Görlitz
Zgórjelc (Sakska)
Zgórjelc (Sakska)
DEC
Zgórjelc
Zgórjelc
Wopon
Wopon Zhorjelca
Wopon Zhorjelca
Zakładne daty
stat Nimska Nimska
zwězkowy kraj SakskaSakska Sakska
wokrejs Zgórjelski
wusokosć 199 metrow n.m.gł.
płonina 67,52 km²
wobydlaŕstwo 56.391 (31. dec 2017)[1]
gustosć zasedlenja 835 wob. na km²
postowe licby 02826–02828
pśedwólenje (+49) 03581
awtowe wobznamjenje GR, LÖB, NOL, NY, WSW, ZI
Politika a zastojnstwo
šołta Octavian Ursu (CDU)
webstrona goerlitz.de
Połoženje w Sakskej
kórtaBjerwałdski jězorBartonski jězorKwětanečanski jězorKwětanečanski jězorPólskaČeskaWokrejs Sakska Šwica-Pódzajtšne Rudne góryMužakowBejerecyBjenadźicyOchranowBertsdorf-HörnitzHamorHamorSuche HendrichecyHabrachćicy-Nowe JěžercyKotmar (gmejna)JabłońcZgórjelcZgórjelcŹěwinDźěwinWulki ŠunowSwóńcaWosečkHainewaldeOchranowWysoka DubrawaHórkaJonsdorfKodrecyKralowski hajKrušwicaChrjebja-Nowa WjesLěwałdLutarjecyLubijMarkoćicyMarkoćicyMittelherwigsdorfMikowMikowNysowy ługNowosólc-Horni HródkKotmar (gmejna)NiskaKotmar (gmejna)WódrjeńcaOlbersdorfWopakaWostrowcOjbinKwětanecy při jězoruRychbachRěčicyRosenbachRózborkSlěpeSchönau-BerzdorfŠumbachŠepcowy DołWodowe HendrichecyRychbachTrjebinTrjebinVierkirchenWaldhufenWuskidźBěła WódaŽytawaŽitawaWokrejs BudyšynBramborska
kórta
wikidata: Zgórjelc (Q4077)
51.1514.983333333333


Zgórjelc (nimski Görlitz, górnoserbski Zhorjelc, pólski Zgorzelec, česki Zhořelec) jo město w Górnej Łužycy w pódzajtšnej sakskej nad Nysu, na granicy mjazy Nimskeju a Pólskeju.

Źel města lažy w Pólskej a ma mě Zgorzelec.

Stawizny[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

  • mjazy 10. a 11. stolěśem grod Serbow dobyty a pśirědowany do Pólskej z cełom Łužycom pśez Bolesława Chrobrego; pó jego śmjerśi krotko za markgrobow bramborskich, pózdźej Česki
  • 1071 - prědne pisne naspomnjenje wó "villa goreliz" (Gorelic)
  • 1076 - sedlišćo z pódzajtšnem źělu Górneje Łužycy pśirědowane do Českej
  • 1131 - jo se poźwignuł grod nad Łużyskom Nysom z pśikazu českego wjercha Sobjesława
  • 1303 - mesćanske pšawa
  • 1319 - 1319 - město pód Henrykom I Jawórskim
  • 1346 - 1815 - město-źěł górnołužyckego Šesćměstja
  • 1377 - poźwignuło wósebne wjerchostwo Görlitz załožone pśez českego krala a nimskego kejžora Karola IV
  • 1466 - pód hungorskim kralom Metom Korwinom
  • 1618 - 1648 - znicenja pśez tśiźasćalětnu wójnu
  • 1635 - 1815 - z Górnom Łužycom pód sakskimi wjerchami
  • 1815 - pó wienskem zjězdźe pśirědowany do Pšuskej (prowinca Šlazyńska)
  • wót 1848 zwězanje zeleznicu z Wuglińcem, wót 1865 z Lubanjem a Jelenjom Gorom
  • w cas drugeje swětoweje wójny Stalag; wumrěło bejnje tysacy popajźonych
  • jatšownik 1945 - twarde wójowanje wó pśestupjenje Łužyskej Nysy na połnoc wót Zgórjelca pódla Toporow, město było intaktne njepósrědnem wójowanjem. Znicenje wšyknych móstow na Łužyskej Nysje pśez SS
  • 1945 - źěl města na pšawym brjoze w Pólskej, granica na Łužyskej Nysy.


Stawizny[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

Zgórjelc z pódzajtša, 1575
Móst w starem měsće


Wobchad[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

Głowne dwórnišćo
Zgórjelca


Nóžki[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

  1. Aktualne licby wobydlaŕstwa pó gmejnach 2017; Statistiski krajny zarjad Sakskeje

Wótkaze[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

 Commons: Zgórjelc – Zběrka wobrazow, widejow a audio-datajow