Prjawoz
|
Toś ten nastawk musy se pólěpšyś, dokulaž jogo rěcna forma jo hyšći njedosegajuca. Glědajśo na to, aby wón był w korektnej dolnoserbšćinje pisany. Jolic nastawk ma wěcej ako jaden njedostatk, wužywaj pšosym pśedłogu |
Prjawoz | ||
---|---|---|
swójske mě | Fehrow | |
Zakładne daty | ||
stat | Nimska | |
zwězkowy kraj | Bramborska | |
wokrejs | Wokrejs Sprjewja-Nysa | |
gmejna | Smogorjow-Prjawoz | |
koordinaty | 51°51′10″N 14°14′55″E/51,852778 14,248611Na kórtach: 51°51′10″N 14°14′55″E/51,852778 14,248611 | |
wusokosć | 55 m | |
płonina | 19,52 km² | |
postowa licba | 03096 | |
telefoniske pśedwólenje | 035606 | |
KFZ-wobznamjenje | SPN | |
Prjawoz (nimski Fehrow) jo wjesny źěl w gmejnje Smogorjow-Prjawoz. Gmejna słuša k amtoju Bórkowach, wokrejsach Sprjewja-Nysym we Bramborskej. W Prjawozu su powědali 25,7% ludnosćow serbski. To jo było 1995.
Stawizny
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Prjawoz se prědny raz 1362 dokumentariski naspomnejo. W tamnem casu njejsu dali ławki. Togodla Prjawoz ma te mě. Bury z wólecymi (za)pśěgami su śěgnuli wóze pśekupowarjow, kótarež su ducy byli na "Salzstraße", pśez pśejězd rěki. Tam su jězdźili pśewóz teke. Stare mě "zu der Fehre", serbski prjawoz, wobwěsćijo to.
1719, 13 ławkow jo južo eksistěrowała. Togodla luźe su musali płaśiś drozne a mostowe cło, pla cłonice na Małksu.
Nanejmjenjej dwójcy raz w lěśe Prjawoz jo wobgroźił wót wjelikej wódy. Kněžki su měli Prjawoz teke. Jaden raz wjas jo słušała k Picnjoju, pótom k Chóśebuzu abo k Frankobrodoju Odrje. Pśez wójny a wognje Prjawoz jo se znicył, rowno tak cerkwja.
"Pferdebahn", kenž wót 1846 až do 1879 mjazy Chóśebuzom a Gojazom k transportoju wikowanja jo eksistěrowała, jo měła staciju w Prjawozu. Na pózdźejšu błotajsku zeleznicu Prjawoz njejo krotko pśiwězana.
W něgajšnej šuli jo źinsa źiśownja, młoźinski klub a gmejnske zastupnistwo. W źiśownje se wobstara gole z Prjawoza, Smogorjowa a Zakaznju. Tam južo serbske nałogi, spiwy a reje bližej zeznajo.
Něgajšne šulske sportnišćo jo, wót 1974, sportnišćo "SV Blau-Weiß Prjawoz". Nalětny sportowy swěźeń swěśe wše Prjawozarje zgromadne a z prominentnymi gósćami.
W nowemberje graju "Theaterfreunde Fehrow" stare tšojenja za wšych luźow.
Zawěsće woplěwa Prjawoz serbske nałogi, na pśikład zapust, jatšowny wógeń a kokot. Se rejowajo, wót 1860, w gósćeńcu "Lucas".
Młogi raz mimo pśiźo Pojsynoga w Prjawozu. Z Pojsynogom stare Prjawozarje powědaju serbski wó Bógu a swěśe a wó dobrem starem casu.
1925 jo se załožyła Prjawoska wognjowa wobora.
Na 31. decemberje 2001 jo nastała gmejna Smogorjow-Prjawoz.
Cerkwja
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Wót 1503 ma Prjawoz cerkwja.
Něntejšna cerkwja jo stwórta. Wona jo se wuswěśiła 1875.
Pó někotarych derjenjach njewjedrow, Prawozarje su pśenowili wót 1974 až do 1985 nutśikowy rum a 2001 woni su pśenowili cerkwiny torm. Kula a kśica torma stej se wobłožyłej ze złotom.
Na žnjowny swěźeń 1998 su se wužyli orgele, pó zasadnej restawraciji.
Šula w Prjawozu
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]W 19. stolěśu šula jo była w Prjawozu.
Zaprědka gmejnske zastupniki su musali sam zapłaśiś wucabniki. Pózdźej gmejna jo dostała pśidanki wót kralojskego kněžaŕstwa.
1819 jo pisało Prjawoski šulski pórěd.
Tencas wucabnikojske myto jo wobstojało z naturalijow a šulskich pjenjeze. Naturalije su byli na pśikład žyto, syre jagły a tak dalej.
Šulske pjenjeze su wobstojali z 2 slobrowiteju tolarjowu a 8 pjenježkow wót wšyknych šulskich gólow. Wót togo wucabniki su dostali 2 zylbarja.