Zagrodna banja
(pósrědnjone z boka „Cucchini”)
| |
| Zahrodny banjowc | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Rosidy Eurosidy I | |
| pórěd: | (Cucurbitales) |
| swójźba: | Banjowe rostliny (Cucurbitaceae) |
| rod: | Banja[1] (Cucurbita) |
| družyna: | Zagrodna banja |
| wědomnostne mě | |
| Cucurbita pepo | |
| L. | |
Zagrodna banja (Cucurbita pepo) jo rostlina ze swójźby banjowych rostlinow (Cucurbitaceae). Sorta jo zucchini.
Wopis
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Systematika
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Zagrodna banja jo na formach bogata družyna roda banjow (Cucurbita). Toś, se wšake póddružyny rozeznawaju, ale teke wšake sortowe kupki. Wobaj systema se móžotej kaž slědujo kombinujotej:[2][3]
- subsp. fraterna wopśimejo źiwe formy w krotkem zajtšu Mexika.
- subsp. ovifera wopśimejo dwě warjeteće:[4]
- var. texana wopśimejo diwe formy w USA, kótarež bu prjedy ako swójsku družynu Cucurbita texana wóźone.
- var. ovifera wopśimejo pyšne a jědne sorty:
- Acorn-skupina: ma małki płod, deckelförmig, gerillt, am Blütenende zugespitzt
- Crookneck-skupina: dłujki płod njaso křiwu šyju
- Scallop-skupina: małki, wopłonjeny płod, typiski z wuzgibnjeneju kšomu
- Straightneck-skupina: płod jo cylindriski z zrownanym, lažko zwusćoneju šyju
- Oviform-skupina pyšne formy
- subsp. pepo wopśimejo nejwěcej jědne sorty a někotare pyšne formy. Źiwe formy njejsu znate.
- Cocozelle-skupina: płod jo dłujki, cylindriski, wót šyrokego kóńca kwiśonki bywacy wužy; poměr mjaz dłujkosću a šyrokosću jo wěcej 3,5.
- Pumpkin-skupina: płod jo oranžowy, kulojty abo owalny
- Vegetable marrow-skupina: płod jo krotki, cylindriski, wót šyrokego kóńca kwiśonki k wuskemu kóńcoju wogonka bywacy wužy. Sem słuša spaghettijowy banjowc
- Zucchini-skupina: płod jo dłujki, cylindriski, małko abo nic wužy bywacy do kóńca.
- Spherical pyšne formy
- Warted pyšne formy
Fylogenetiske přepytowanja su pokazali, až zaraědowanje na bazy płodowych formow zwětšego teke wobstejnosćam pśiwuznosći wótpowěduju.[3]
Stojnišćo
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Rozšyrjenje
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Wužywanje
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Nožki
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]- ↑ W internetowem słowniku: Kürbis
- ↑ R. W. Robinson, D. S. Decker-Walters: Cucurbits. CAB International, Wallingford 1997, S. 78. ISBN 0-85199-133-5
- ↑ 3,0 3,1 N. Katzir, Y. Tadmor, G. Tzuri, E. Leshzeshen, N. Mozes-Daube, Y. Danin-Poleg, H.S. Paris: Further ISSR and preliminary SSR analysis of relationships among accessions of Cucurbita pepo. W: N. Katzir, H.S. Paris: Proceedings of 7th EUCARPIA Meeting on Cucurbit Genetics and Breeding. Acta Horticulturae, Band 510, 2000, S. 433-439. ISBN 90-6605-852-8
- ↑ Deena S. Decker: Origin(s), Evolution, and Systematics of Cucurbita pepo (Cucurbitaceae). Economic Botany, Band 42, S. 1988, S. 4-15.
Žrědła
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]- Aichele, D., Golte-Bechtle, M.: Was blüht denn da: Wildwachsende Blütenpflanzen Mitteleuropas. Kosmos Naturführer (1997)