Rownosć źeń-noc
| event | rownosć źeń-noc | Zawrośenja Słyńca | rownosć źeń-noc | Zawrośenja Słyńca | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| month | Měrc | Junij | September | December | ||||
| year | ||||||||
| źeń | cas | źeń | cas | źeń | cas | źeń | cas | |
| 2014 | 20 | 16:57 | 21 | 10:51 | 23 | 02:29 | 21 | 23:03 |
| 2015 | 20 | 22:45 | 21 | 16:38 | 23 | 08:21 | 22 | 04:48 |
| 2016 | 20 | 04:30 | 20 | 22:34 | 22 | 14:21 | 21 | 10:44 |
| 2017 | 20 | 10:28 | 21 | 04:24 | 22 | 20:02 | 21 | 16:28 |
| 2018 | 20 | 16:15 | 21 | 10:07 | 23 | 01:54 | 21 | 22:23 |
| 2019 | 20 | 21:58 | 21 | 15:54 | 23 | 07:50 | 22 | 04:19 |
| 2020 | 20 | 03:50 | 20 | 21:44 | 22 | 13:31 | 21 | 10:02 |
| 2021 | 20 | 09:37 | 21 | 03:32 | 22 | 19:21 | 21 | 15:59 |
| 2022 | 20 | 15:33 | 21 | 09:14 | 23 | 01:04 | 21 | 21:48 |
| 2023 | 20 | 21:24 | 21 | 14:58 | 23 | 06:50 | 22 | 03:27 |
| 2024 | 20 | 03:07 | 20 | 20:51 | 22 | 12:44 | 21 | 09:20 |
Rownosć źeń-noc (Łatyńšćina: aequinoctium, rowna noc) jo astronomiski fenomen, wokognuśe gdyž centrum Słyńca w jogo widobnem pógibowanju pó ekliptice njebjaskego ekwatora pśekujo.
Dokulaž Mjasec (a mjenjejgódnjej planety) wjadu k wótchylenju Zemji wót perfektneje elipsy, zwěsći rownosć źeń-noc ned oficielnje pśez stawnjejšy ekliptiski stopjeń dlininy Słyńca skerjej, njejźli pśez jogo deklinaciju. Wokognuśa rownosćow dnja a nocy tuchylu zwěsće, gdyž stopjeń dlininy Słyńca jo 0° a 180°.[3].
Rownosć źeń-noc na Zemi
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Powšyknje
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Systematiski wobglědujucy zejźenje Słyńca, luźe su zawupytnuli, až wóno jo mjazy dwěma extremnyma dypkoma na wokłonje a skóncnje zwěsćili srjejźišćo mjazy nich. Pózdźej jo było zgónjone, až to tšoji se, gdyž cas dnja a nocy jo kradu samski.
W pódpołnocnej hemisferje nalěśna rownosć wóznamjenjujo zachopk nalěśa pla wětšyny kulturow a płaśi ako zachopk lěta w assyriskej pratyje, hinduistiskej a persiskej pratyje irańskego kalendera ako Nowruz (nowy źeń), gdyž nazymska rownosć jo zachopk nazymy.[4]
-
-
Relacija mjazy Zemju, Słyńcom a gwězdami wob cas měrcojskeje rownosći źeń-noc. Ze zemskej perspektiwy glědajucy, zezdajo se, až Słyńco źo spóromje ekliptiki (cerwjeny), co jo wopacne w pśirownanju z njebjaskim ekwatorom (běły). -
Diagram, na kótaremž jo wiźeś, kak wuglěda Zemja w zachopjeńkach styrich lětnych casow z pódpołnocneje perspektiwy. Wótpšawa: decemberske zawrośenje Słyńca. -
Diagram, na kótaremž jo wiźeś, kak wuglěda Zemja w zachopjeńkach styrich lětnych casow z pódpołdnjoweje perspektiwy. Wótlěwa: junijske zawrośenje Słyńca.
Nožki
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]- ↑ United States Naval Observatory (January 4, 2018). "Earth's Seasons and Apsides: Equinoxes, Zawrośenja Słyńca, Perihelion, and Aphelion". Retrieved September 18, 2018.
- ↑ Astro Pixels (February 20, 2018). "Solstices and Equinoxes: 2001 to 2100". Retrieved December 21, 2018.
- ↑ "Glossary", [w:] Astronomical Almanac 2008, United States Naval Observatory, 2008.
- ↑ March Equinox – Equal Day and Night, Nearly (en) Time and Date. 2017.
Wótkaze
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]- Day and Night World Map (night and day map on equinox)
- Calculation of Length of Day (Formulas and Graphs)
- Equinoctial Points – The Nuttall Encyclopædia
- Table of times for Equinoxes, Solstices, Perihelion and Aphelion in 2000–2020
- Table of times of Spring Equinox for a thousand years: 1452–2547
- Meghan Gray: Solstice and Equinox. W: Sixty Symbols. Brady Haran for the University of Nottingham.