Krakow
Krakow | |||
---|---|---|---|
swójske mě | Kraków (pól.) | ||
Symbole | |||
| |||
Zakładne daty | |||
stat | Pólska | ||
koordinaty | 50°04′N 19°57′E/50,066667 19,950000Na kórtach: 50°04′N 19°57′E/50,066667 19,950000 | ||
wusokosć | 219 m | ||
płonina | 326,80 km² | ||
wobydlaŕstwo | 760 700 (2014) | ||
gustosć zasedlenja | 2327,7 | ||
postowa licba | 30-001 - 31-999 | ||
Měsćańske zastojnstwo | |||
adresa | plac Wszystkich Świętych 3-4 31-004 Kraków | ||
website | Krakow.pl | ||
Krakow (pólski Kraków, nimski Krakau) jo město w pódpołdnjowej Pólskej, w małopólskem wójewódstwje, nad rěku Wisłu. Krakow jo stolica wójewódstwa a teke samostatny wokrejs (powiat). Toś to město jo wažny turistiski a kulturny centrum. Krakow jo historiska stolica a nejwětše město Małopólskeje.
W lěśe 2014 jo w Krakowje bydliło 759 144 luźi. Šołta města jo Jacek Majchrowski.
W lětach 1038-1079, 1138-1290 a 1296-1596 jo Krakow był stolica Pólskeje. W Krakowje jo w lěśe 1364 nejstarša pólska uniwersita − Uniwersytet Jagielloński − nastała.
Wót 1795 do 1809 a wót 1846 do 1867 jo Krakow pód kněžaŕstwom Awstriskeje był. Wót 1867 do 1918 jo pód kněžaŕstwom Awstrisko-Hungorskeje był.
Něnto jo w Krakowje 23 wusokošulow: 3 uniwersity (Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Ekonomiczny, Uniwersytet Rolniczy), techniskej šuli (Akademia Górniczo-Hutnicza, Politechnika Krakowska) a teke Akademia Sztuk Pięknych, Akademia Muzyczna, Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna, Adademia Pedagogiczna, Papieska Akademia Teologiczna a Akademia Wychowania Fizycznego.
Historiski centrum Krakowa (źěl pśi głownych wikach a teke źěl Kazimierza) jo na lisćinje UNESCO. W Krakowje ma sedło Narodny Muzeum w Krakowje. Biblioteka Jagiellońska jo jadna z nejwětšych w Pólskej.
Pódla Krakowa lažy mjazynarodne lětanišćo Balice.
Wobydlaŕstwo
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Měsćańske źěle
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]- Stare Miasto (I)
- Grzegórzki (II)
- Prądnik Czerwony (III)
- Prądnik Biały (IV)
- Łobzów (V)
- Bronowice (VI)
- Zwierzyniec (VII)
- Dębniki (VIII)
- Łagiewniki-Borek Fałęcki (IX)
- Swoszowice (X)
- Podgórze Duchackie (XI)
- Bieżanów-Prokocim (XII)
- Podgórze (XIII)
- Czyżyny (XIV)
- Mistrzejowice (XV)
- Bieńczyce (XVI)
- Wzgórza Krzesławickie (XVII)
- Nowa Huta (XVIII)
Sport
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]W Krakowje grajotej nejstaršej kopańcowej kluba Pólskeje (załožonej w lěśe 1906): Cracovia a Wisła Kraków (w lětach 1999-2008 6 razow mejstaŕ). Dalšny kopańcowy klub jo Hutnik Nowa Huta (źěl Nowa Huta). W Krakowje jo nejwětša hala w Pólskeje - Tauron Arena Kraków.
- Cracovia - kopańca, 5 razow mejstaŕ Pólskeje
- Wisła Kraków - kopańca, 13 razow mejstaŕ Pólskeje
- Garbarbia Kraków - kopańca, 1 raz mejstaŕ Pólskeje
- Hutnik Nowa Huta - kopańca
- Wanda Kraków - speedway
Galerija
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Wósobiny
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]- Jacek Malczewski – pólski mólaŕ
- Jan Matejko – pólski mólaŕ
- Daniel Naborowski – pólski basnikaŕ a diplomat
- Julian Nowak – premierminister Pólskeje w lěśe 1922
- Jacek Idzi Przybylski – pólski basnikaŕ
- Michał Rożek – pólski stawiznaŕ
- Gabriel Słoński – pólski architekt
- Jerzy Stuhr – pólski grajaŕ a režiser