AZERTY

Z Wikipedije
AZERTY-tastatura za francojšćinu

AZERTY [wur. azerti] jo mě warianty kompjuteroweje tastatury pśemjenjowana QWERTY ; tutu wariantu namakaju w Europje, głownje w Francojskej a Belgiskej.

Mě póchada wót pismikow šesć tastow w górnem, lěwem źělu alfanumeriskeje tastatury - A Z E R T Y:

 a  z  e  r  t  y  u  i  o  p  ^  $
  q  s  d  f  g  h  j  k  l  m  ù  *
<  w  x  c  v  b  n  ,  ;  :  !
 A  Z  E  R  T  Y  U  I  O  P  ¨  £
  Q  S  D  F  G  H  J  K  L  M  %  µ
>  W  X  C  V  B  N  ?  .  /  §

Interpunkciske znamješka atd mógu wariěrowaś. Tastatura AZERTY bu nacerjona, aby wótwobrośił pśetergowanje dla rownocasnego wužywanja susednych tastow za cas epochy pisańskeje mašiny.

Tastatura za Windows XP[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

Tu francojska tastatura za Windows XP (141 znamješkow) slědujo:

┌───┬───┬───┬───┬───┬───┬───┬───┬───┬───┬───┬───┬───┬───────┐
│   │1  │2  │3  │4  │5  │6  │7  │8  │9  │0  │°  │+  │       │
│²  │&  │é ~│" #│' {│( [│- |│è `│_ \│ç ^│à @│) ]│= }│       │
├───┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─────┤
│     │A  │Z  │E  │R  │T  │Y  │U  │I  │O  │P  │¨  │£  │     │
│     │a  │z  │e €│r  │t  │y  │u  │i  │o  │p  │^  │$ ¤│     │
├─────┴┬──┴┬──┴┬──┴┬──┴┬──┴┬──┴┬──┴┬──┴┬──┴┬──┴┬──┴┬──┴┐    │
│      │Q  │S  │D  │F  │G  │H  │J  │K  │L  │M  │%  │µ  │    │
│      │q  │s  │d  │f  │g  │h  │j  │k  │l  │m  │ù  │*  │    │
├────┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴───┴────┤
│    │>  │W  │X  │C  │V  │B  │N  │?  │.  │/  │§  │          │
│    │<  │w  │x  │c  │v  │b  │n  │,  │;  │:  │!  │          │
├────┴┬──┴─┬─┴──┬┴───┴───┴───┴───┴───┴─┬─┴──┬┴───┼────┬─────┤
│     │    │    │                      │    │    │    │     │
│     │    │    │                      │    │    │    │     │
└─────┴────┴────┴──────────────────────┴────┴────┴────┴─────┘

A tu belgiska tastatura za Windows XP (153 znamješkow) slědujo (belgiska tastatura jo wěcej bogata w Linuksu):

┌───┬───┬───┬───┬───┬───┬───┬───┬───┬───┬───┬───┬───┬───────┐
│³  │1  │2  │3  │4  │5  │6  │7  │8  │9  │0  │°  │_  │       │
│²  │& |│é @│" #│'  │(  │§ ^│è  │!  │ç {│à }│)  │-  │       │
├───┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─────┤
│     │A  │Z  │E  │R  │T  │Y  │U  │I  │O  │P  │¨  │*  │     │
│     │a  │z  │e €│r  │t  │y  │u  │i  │o  │p  │^ [│$ ]│     │
├─────┴┬──┴┬──┴┬──┴┬──┴┬──┴┬──┴┬──┴┬──┴┬──┴┬──┴┬──┴┬──┴┐    │
│      │Q  │S  │D  │F  │G  │H  │J  │K  │L  │M  │%  │£  │    │
│      │q  │s  │d  │f  │g  │h  │j  │k  │l  │m  │ù ´│µ `│    │
├────┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴─┬─┴───┴────┤
│    │>  │W  │X  │C  │V  │B  │N  │?  │.  │/  │+  │          │
│    │< \│w  │x  │c  │v  │b  │n  │,  │;  │:  │= ~│          │
├────┴┬──┴─┬─┴──┬┴───┴───┴───┴───┴───┴─┬─┴──┬┴───┼────┬─────┤
│     │    │    │                      │    │    │    │     │
│     │    │    │                      │    │    │    │     │
└─────┴────┴────┴──────────────────────┴────┴────┴────┴─────┘

Jo jadne znamješko, kótarež móžoš direktnje tipowaś z pomocy francojskeje tastatury, ale nic z pomocy belgiskeje: '¤'. A tu slědujo 13 znamješkow, kótarež móžoš tipowaś z pomocy belgiskeje tastatury, ale nic z pomocy francojskeje: '³', '´', 'Á', 'á', 'É', 'Í', 'í', 'Ó', 'ó', 'Ú', 'ú', 'Ý' a 'ý'.

Znamješko, kótarež njejsu na samskem městnje na wobyma tastaturoma, su: '-', '!', '*', '@', '[', '\', ']', '^', '_', '`', '{', '|', '}', '~', '+', '=', '£', '§' a 'µ'.

'^', '¨', '´', '`' a '~' su marłe tasty (engelski dead keys). Faktiski znamješko '^' se jawi dwójce na wobyma tastaturoma: ta na cerje cyfrowych tastow jo normalna tasta, ta ned pó 'azertyuiop' jo marła, t.g. až nejpjerwjej tipujoš cirkumfleks, a ned pó tom drugi pismik, na pś. 'a', a da se pismik 'â' jawiś. Aby měł jano cirkumfleks, tipuj marły cirkumfleks, kótaremž slědujo prozna tasta. Tu su akcentuěrowane pismiki, kótarež móžoš tipowaś z pomocy marłych tastow:

  • z '^': 'Â', 'â', 'Ê', 'ê', 'Î', 'î', 'Ô', 'ô', 'Û' a 'û';
  • z '¨': 'Ä', 'ä', 'Ë', 'ë', 'Ï', 'ï', 'Ö', 'ö', 'Ü', 'ü' a 'ÿ';
  • z '´': 'Á', 'á', 'É', 'é', 'Í', 'í', 'Ó', 'ó', 'Ú', 'ú', 'Ý' a 'ý' (marła pšawy korno njeeksistěrujo na francojskej tastatury);
  • z '`': 'À', 'à', 'È', 'è', 'Ì', 'ì', 'Ò', 'ò', 'Ù' kaj 'ù';
  • z '~': 'Ã', 'ã', 'Ñ', 'ñ', 'Õ' a 'õ'.

Eksterne wótkaze[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]