Pódpołdnjowa Afrika
|
Toś ten nastawk musy se pólěpšyś, dokulaž jogo rěcna forma jo hyšći njedosegajuca. Glědajśo na to, aby wón był w korektnej dolnoserbšćinje pisany. Jolic nastawk ma wěcej ako jaden njedostatk, wužywaj pšosym pśedłogu |
geografiske połoženje: | |
zakładne daty: | |
mě swójske | Republiek van Suid-Afrika (Afrikaans) Republic of South Africa (Engelšćina) |
stolica | Pretoria |
płoń | 1 219 912 |
wobydlaŕstwo | 48 782 756 (2008-11) |
gustosć zasedlenja | 40 |
forma kněžaŕstwa | demokratiska republika |
głowny reprezentant stata: | prezident Cyril Ramaphosa |
šef kněžaŕstwa: | viceprezident David Mabuza |
pjenjeze: | South African rand |
oficielna rěc: |
██ Afrikaans ██ Engelšćina ██ Pódpołnocne Ndebele (isiNd.) ██ Pódpołdnjowa Xhoša (isiXhosa) ██ Pódpołdnjowa Zulu (isiZulu) ██ Setswana ██ Swati ██ Tshivenda |
narodna hymna: | Nkosi Sikelel’ iAfrika (God Bless Africa, Bog žognowanje Afrika, Bog źěkuj Afrika) |
casowa cona: | SAST (UTC+2) |
znamje za wósobowe awta: | ZA |
internetowa domena: | .za |
telefonowe pśedwólenje: | +27 |
kórta: | |
Pódpołdnjowa Afrika (engelski South Africa, nimski Südafrika), oficielnje Republika Pódpołdnjowa Afrika (engelski Republic of South Africa, afrikaans Republiek van Suid-Afrika, nimski Republik Südafrika), jo demokratiski stat w pódpołdnjowej Africe.
Geografija
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Pódpołdnjowa Afrika lažy na pódpołdnju wót afriskego kontinenta a jo njewótwisna wót 31. maja 1910. Ma płoninu 1 219 912 km² a 43 647 658 wobydlarjow. Granicujo na połudnju z Namibiju, Botswanu a Simbabwe, na krotke zajtšo z Mosambikom a Swasisku, na pódwjacor z Atlantiskim oceanom a na pódzajtšo z Indiskim oceanom. Nutśika republiki Pódpołdnjowa Afrika lažy ako enklawa njewótwisne kralojstwo Lesotho.
Politika
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Politiske strony w Pódpołdnjowej Africe Wuzwólowanje do parlamenta 2009 | |||||
---|---|---|---|---|---|
Strona | Wótgłos | procenty | |||
264 | 66 % | ||||
30 | 7,5 % | ||||
67 | 16,75 % | ||||
18 | 4,5 % | ||||
4 | 1 % | ||||
██ druge strony |
17 | 4,25 % |
Zastojnstwo
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Prowincy
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Prowincy w Pódpołdnjowej Africe | |||||
---|---|---|---|---|---|
nr. | prowinca | něgajšna Homelands a prowincy | stolica | płoń (km²) | wobydlarje (lěta 2001) |
1 | Western Cape | Cape Province | Cape Town | 129 370 | 4 524 335 |
2 | Northern Cape | Cape Province | Kimberley | 361 830 | 822 726 |
3 | Eastern Cape | Cape Province, Transkei, Ciskei | Bisho | 169 580 | 6 436 761 |
4 | KwaZulu-Natal | Natal, KwaZulu, Transkei | Pietermaritzburg | 92 100 | 9 426 018 |
5 | Free State | Orange Free State, Bophuthatswana, QwaQwa | Bloemfontein | 129 480 | 2 706 776 |
6 | North West | Transvaal, Cape Province, Bophuthatswana | Mafikeng | 116 320 | 3 669 349 |
7 | Gauteng | Transvaal | Johannesburg | 17 010 | 8 837 172 |
8 | Mpumalanga | Transvaal, KwaNdebele, KaNgwane, Bophuthatswana, Lebowa | Nelspruit | 79 490 | 3 122 994 |
9 | Limpopo | Transvaal, Venda, Lebowa, Gazankulu | Polokwane | 123 900 | 5 273 637 |
Wokrejse
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]
Nejwětše města
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]- Bloemfontein we prowincu Free State, źož jo bydliło wokoło 609 046 wobydlarjow.
- Cape Town (Kapstadt) we prowincu Western Cape, źož jo bydliło wokoło 3 497 097 wobydlarjow.
- De Aar we prowincu Northern Cape, źož jo bydliło wokoło 47 443 wobydlarjow.
- Durban we prowincu KwaZulu-Natal, źož jo bydliło wokoło 3 090 117 wobydlarjow.
- East London we prowincu Eastern Cape, źož jo bydliło wokoło 478 676 wobydlarjow.
- Johannesburg we prowincu Gauteng, źož jo bydliło wokoło 3 225 810 wobydlarjow.
- Kimberley we prowincu Northern Cape, źož jo bydliło wokoło 184 817 wobydlarjow.
- Ladysmith we prowincu KwaZulu-Natal, źož jo bydliło wokoło 225 452 wobydlarjow.
- Mossel Bay we prowincu Western Cape, źož jo bydliło wokoło 150 000 wobydlarjow.
- Mthatha we prowincu Eastern Cape, źož jo bydliło wokoło 85 162 wobydlarjow.
- Messina we prowincu Limpopo, źož jo bydliło wokoło 40 826 wobydlarjow.
- Richards Bay we prowincu KwaZulu-Natal, źož jo bydliło wokoło 54 553 wobydlarjow.
- Polokwane we prowincu Limpopo, źož jo bydliło wokoło 508 272 wobydlarjow.
- Port Elizabeth we prowincu Eastern Cape, źož jo bydliło wokoło 1 244 900 wobydlarjow.
- Pretoria jo stolica lažy we prowincu Gauteng, źož jo bydliło wokoło 2 345 908 wobydlarjow.
- Upington we prowincu Northern Cape, źož jo bydliło wokoło 109 679 wobydlarjow.
Stawizny
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]
Chórgoje w Pódpołdnjowej Africe | ||||
---|---|---|---|---|
chórgoj w lěśe 1910-1912 | ||||
chórgoj w lěśe 1912-1928 | ||||
chórgoj w lěśe 1928-1994 | ||||
to jo chórgoj Pódpołdnjoweje Afriki z lěta 1994 | ||||
Drugi chórgoje w Pódpołdnjowej Africe: | ||||
to jo ANC chórgoj | ||||
to jo chórgoj wót rasistiskego Afrikaner Weerstandsbeweging |
Wótkaz
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Algeriska |
Angola |
Benin |
Botsuana |
Burkina Faso |
Burundi |
Centralnoafrikańska republika |
Džibuti |
Egyptojska |
Ekwatorialna Guineja |
Eritreja |
Etiopiska |
Gabun |
Gambija |
Ghana |
Guineja |
Guineja-Bissau |
Kamerun |
Kap Verde |
Kenija |
Komory |
Demokratiska republika Kongo |
Republika Kongo |
Lesotho |
Liberia |
Libyska |
Madagaskar |
Malawi |
Mali |
Marokko |
Mauretańska |
Mauritius |
Mosambik |
Namibija |
Niger |
Nigerija |
Pódpołdnjowa Afrika |
Pódpołdnjowy Sudan |
Pśibrjog Słonoweje kósći |
Ruanda |
Sambija |
São Tomé a Príncipe |
Senegal |
Seychelle |
Sierra Leone |
Simbabwe
Somalia |
Sudan |
Swasiska |
Tansanija |
Togo |
Tšad |
Tuneziska |
Uganda |
Druge teritorije:
Ceuta |
Îles éparses |
Kanariske kupy |
Madeira |
Mayotte |
Melilla |
Pódwjacorna Sahara |
Réunion |
St. Helena