Kronowe łopjenko

Z Wikipedije
Skica kwiśonki kamelije: 3 = kronowe łopjenko

Kronowe łopjenka (petale) su nutśikowne kwiśonkowe pśikšywne łopjenka. Kronowe łopjenka su cesto nadpadnje wubarwjone a/abo sformowane a maju funkciju insekty za woprošenje pśiwabiś (pśir. entomogamija).

Kwiśonkowa krona móžo radiarnosymetriska abo zygomorfna byś, su teke wše pśedstajobne pśechody wót lažko až mócnje zygomorfne. Kronowe łopjenka mógu ze sobu zrosćone abo lichotne byś.

Lichotne kronowe łopjenka źěla se cesto do śańkego zakładnego źěla, do "gózdźa", a do šyrokego źěla, do „platy“, mjaz kótarymaž se zgibk pśeběžyjo (na př. pla nejwěcej nalchenowych rostlinow). Pla zygomorfnych kwiśonkow ze lichotnymi kronowymi łopjenkami jo cesto kronowe łopjenko, kótarež dołoj pokazujo, pówětšone a/abo nadpadnje wubarwjone a twóri ako guba abo dolna guba „pśizemišćo“ za insekty (na pś. fijałki, orchideje). Wósebna družyna zygomorfnych kwiśonkow ze lichotnymi kronowymi łopjenkami jo mjatelojte kwiśonka.

Kwiśonkowe krony ze zrosćonymi łopjenkami mógu lejkate byś (na př. pakowjež, petunije, banje) abo zwónkate (na pś. zwónki, enciany) byś; cesto jo wšak zakładny źěl k wuskej kronowej role zrosćony, kótaraž cesto za chowanje nektara słužy. radiarnosymetriske kwiśonki z krotkej kronowej rorku se gronje „kólasojte“, take z dlejšej kronowej rorku „wogonkotalarjojte“. Zygomorfne kwiśonki z kronowej rorku su cesto dwugubate, t. g. kwiśonkowa krona jo jano do górnego źěla (górna guba) a do dolnego źěla (dolna guba) rozšćěpjona; kronowe łopjenka, kótarež su na twórjenju daneje guby wobźělone, su zwětšego ako měłke zarězy spóznajomne (na pś. kozylisty z jadnołopjenkatej dolnej a styriłopjenkatej górnej gubu).

Cil kubłanja rostlinow jo cesto, hyšći nadpadnjejše kronowe łopjenka dośěgnjo.

petal = kronowe łopjenka, sepal = keluchowe łopjenka