Krabat
Krabat jo serbska powěsć a něga jo se jej groniło “Stary kněz z Wjelikich Zdźarow.” Powěsć z rodom jo wót kóńca 17. stolěśa až do zachopjeńka 18. stolěśa. Krabat jo serbski pšosaŕ, kenž se zabłuźi w gόli a wótkšyjo carny młyn pla Carnego Chołmca. Tam mejstaŕ młyna pśiwitach Krabata a wόn pomagach w młynje. Krabat pόznach malsnje, až jogo mejstaŕ jo guslowaŕ, kenž stoj w zwězku ze cartom. Kšajźu wόn cytach knigły mejstarja a stakim wordowach pśemocny ako mejstaŕ. Ale druge wuknjeńce pśeraźichu Krabata a mejstaŕ běch wjelgin gniwny. Pomsć mejstarja jano móžo swojska maś zajźowaś, z tym, až wόna dopokazujo, až wόna lubujo Krabata. Maś dej Krabata srjejź drugich wuknjeńcow pόznaś. Ale mejstaŕ jo pśeměnił wšykne do wronow. Krabat wuběga domoj a wόnej wujadnajotej znamje, až maś pόznajo jeje syna. Stakim Krabat běch lichotny, ale mejstaŕ zgónich wό wobšuźe a wupominach Krabata k dueloju, kόtaryž Krabat dobych. Pόzdźej Krabat wužyjo swόju mόc k guslowanju, z tym, až wόn zajźujo zabijanje Auwgusta Mócnego. Mimo togo Krabat pomagach wejsańskemu ludoju, dokulaž wόn guslowach zemje płodne a bagna suche. Hyšći źinsa Krabat šćita wejsański lud we Łužycach.
Nastaśe powěsći
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]W lěśe 1683 sakski wjerch Jan Jurij III. jo sobu pśinjasł chorwatskogo rejtarja Johannesa Schadowitza. Wjerch jo slědk pśijeł wót wojowanja pśeśiwo Turkojskej a jo darił J. Schadowitzeju we Worjejcach kubło jsy Wulke Zdźary, dokulaž wόn jo wumóžył Awgusta Mócnego wót Turkojskego popajźeństwa. Johannes Schadowitz jo zemrěł w lěśe 1704 we Wulkich Zdźarach a jo był zakopany w měsće Kulowje. Dla swójogo póchada, wuglědanja a komiskeje družyny, luźe su myslili, až wón jo był guslowaŕ a su mjenili jogo Krabat.