Kito Wylem Broniš

Z Wikipedije
Kito Wylem Broniš

Kito Wylem Broniš (nimski Christian Wilhelm Bronisch; * 5. decembra 1788 w Pricynje, † 12. decembra 1881 w Drjowku) jo był w Dolnej Łužycy statkujucy serbski faraŕ a rěcywědnik.

Žywjenje[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

Syn fararja jo wopytował gymnazij we Łukowje a studěrował pó tom wót lěta 1808 až do 1811 teologiju w Lipsku. Na to jo źěłał wón ako domacny wucabnik w Lubinje a wót 1816 ako faraŕ w Změšowje. Pó źaseś lět pśiwza fararske městno w rodnej jsy Pricynje, źož statkował pótom pśisamem 50 lět. W lěśe 1874 dźěše na wuměnk, kótaryž pśežywi w Drjowku.

Broniš płaśi ako jaden z nejwěcej wjelebocnych sorabistow 19. lětstotka. Jogo wózjawjenja wopśimjeju pśinoski k onomastice kaž teke k ludowěźe a stawiznam Serbow w Dolnej Łužycy. Wušej togo jo pśinosował k Smolerjowej zběrce dolnoserbskich ludowych spiwow.

Kito Wylem Broniš wózjawi serbski w Časopisu Maćicy Serbskeje a nimski mjaz drugim w Nowem łužyskem magacinje Górnołužyskego towaristwa wědomnosćow a w rěźe Jahrbücher für slavische Literatur, Kunst und Wissenschaft.

Spise[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

  • P. Broniš: Die slavischen Familiennamen in der Niederlausitz. Schmaler & Pech, Bautzen 1867.
  • w Časopisu Maćicy Serbskeje:
    • Delnjołužiske substantiva pluralia tantum, ČMS 15, 1862, s. 108–109 (Digitalizěrowana wersija).
    • Delnjołužiske substantiva deminutiva, kiž wuznam primitivow přeměnjeja, ČMS 15, 1862, s. 109–111 (Digitalizěrowano).
  • w Nowym łužiskim magacinje:
    • Einiges über die Etymologie wendischer Ortsnamen, NŁM 17, 1839, s. 57–73 (Digitalizěrowano).
    • Ueber die mannigfaltigen Formen und den sprachlichen Werth wendischer Ortsnamen, NŁM 20, 1842, s. 53–96 (Digitalizěrowano).
    • Verdient die wendische Mundart in der Niederlausitz den Vorwurf des Barbarismus?, NŁM 23, 1846, s. 241–285 (Digitalizěrowano).
    • Grundzüge der deutschen Mundart, welche inmitten der sorbischen Bevölkerung und Sprache in der Niederlausitz und in den nördlichen Theilen der Oberlausitz gesprochen wird, NŁM 39, 1862, s. 108–195 (Digitalizěrowano).
  • w Jahrbücher für slavische Literatur, Kunst und Wissenschaft:
    • Mitteilungen aus einem alten Wörterbuch der niederlausitzisch-serbischen (wendischen) Mundart, Jahrbücher NF 2, 1854, s. 331–344, 537–556

Žrědła[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]