Wisława Szymborska
Literatura 1996 |
Wisława Szymborska (cełe mě: Maria Wisława Anna Szymborska, roź. 2. julija 1923 we jsy Prowent; wum. 1. februara 2012 w Krakowje) jo była pólska basnikaŕka, lyrikaŕka, redaktorka, spisowaśelka, pśełožowaŕka, esejistka, a nosaŕka Nobelowego myta za literaturu (1996).[1] Jeje knigły su pśestajone do 40 rěcow, mj.dr. do nimšćiny a do engelšćiny. W Nimskej Szymborska jo stała se znata pśez nimskego pśełožowaŕa Karla Dedeciusa.
Wušej Nobelowego myta, Szymborska jo dobyła pólskeje rědy: Rěd Běłego Jerjeła, Rěd Wózroźenja Pólskej, Złoteju Kśicu Zasłužby a Medalja „Gloria Artis”. Wóna jo była teke nosaŕka myta Goethego, Klubu PEN, Hardera, myta Załožbu Kościelskich a drugich.
Jaden z jeju woblubowanych basni w Pólskej to jo "Kot w pustym mieszkaniu" (Kócka w proznym bydlenju).
Wisława Szymborska jo była ze jsy Prowent (źinsa Kórnik pla Poznańju), a jo bydliła a źěłała w Krakowje do smjerśi.
Twórby
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś](originalne nadpisma w pólskeje rěcy)
Poezija
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]- Dlatego żyjemy, 1952, 1954
- Pytania zadawane sobie, 1954
- Wołanie do Yeti, 1957
- Sól, 1962
- Sto pociech, 1967
- Wszelki wypadek, 1972
- Wielka liczba, 1976
- Ludzie na moście, 1986
- Koniec i początek, 1993
- Chwila, 2002
- Dwukropek, 2005
- Tutaj, 2009)
- Wystarczy, 2012
- Czarna piosenka, 2014 (posthum)
Zběranja poeziji
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś](originalne nadpisma w pólskeje rěcy)
- 101 wierszy, 1966
- Wiersze wybrane, 1964
- Poezje wybrane, 1967
- Poezje: Poems (pólskeju-eng. edicija), 1989
- Widok z ziarnkiem piasku, 1996
- Sto wierszy – sto pociech, 1997
- Miłość szczęśliwa i inne wiersze, 2007
- Wiersze wybrane, 2010
- Milczenie roślin, 2011, 2012
Proza
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]- Lektury nadobowiązkowe, 1992 (felietony)
- Rymowanki dla dużych dzieci, Kraków, 2003
- Błysk rewolwru, Warszawa, Agora, 2013