Mandlowy bom

Z Wikipedije
Mandlowy bom
Mandlowy bom (Prunus dulcis)
systematika
Domena Eukaryoty
Swět Rostlinstwo
nadwótrěd: Semjenicy (Spermatophyta)
wótrěd: Pókšyty semjenjak (Magnoliophyta)
klasa: Rosopsida
pódklasa: (Rosidae)
pórěd: (Rosales)
swójźba: Róžowe rostliny (Rosaceae)
pódswójźba: (Amygdaloideae)
rod: Prunus
družyna: Mandlowy bom[1]
wědomnostne mě
Prunus dulcis
(Mill.) D. A. Webb
Wobźěłaś
p  d  w

Mandlowy bom[1] (Prunus dulcis) jo kerk abo bom ze swójźby rožowych rostlinow. Jogo płod jo mandel[2].

Kwiśonka
Łopjeno
Płody
Płody
Ilustracija, Otto Wilhelm Thomé (1885)

Wopis[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

Mandlowy bom dośěgnjo wusokosć wót 3 až do 10 m. Wótergi jo jano kerk.

Krona jo kulojta až šyroko roznogata.

Łopjena[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

Łopjena su owalne až dłujkojśe-lancetojte a dośěgnu dłujkosć wót 5 až do 12 cm. Jich wogonki dośěgnu dłujkosć wokoło 2 cm a njasu na bazy někotare załzy.

Kwiśonka[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

Kwiśo wót měrca až do apryla. Swětłorožojte abo běłe kwiśonki se pśed łopjenjami jawje a dośěgnu pśeměr wót 3 až do 5 cm. Wóni stoje pó pěśoch až pó šesćoch w promjenjach.

Płody[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

Płone, jajojte, zelene, filcojśe kósmate płody wopśimjeju słabje brozdźonu packu ze śańkej škórpiznu. Wóni dośěgnu dłujkosć wót 3 až do 6 cm. Jich płodowe měso jo suche a packa jo wjelgin twarda.

Eksistěruju górke a słodke mandle, pśi tom górke mandle wopśimjeju až do 8 % amygdalina. Z amygdalina módrikowa kisalina nastanjo, tak až wjelika tšocha jo wjelgin gadojte.

Z mandlow se mandlowy wólej a zgromadnu z cukorom a aromatiskimi maśiznami marcipan gótowujotej. Mimo togo wopśimjeju mineralne maśizny.

Stojnišćo[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

Rosćo na njesolonych, pśepušćatych zemjach.

Synonymy[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

  • Amygdalus communis L.
  • Amygdalus dulcis Mill.
  • Prunus amygdalus (Linnaeus) Batsch.
  • Prunus communis L.
  • Prunus dulcis var. amara (DC.) Buchheim

Noty[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

  1. 1,0 1,1 W internetowym słowniku: Mandelbaum
  2. W internetowem słowniku: Mandel

Žrědła[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

Eksterne wótkaze[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

Commons
Commons
WikiSpecies
WikiSpecies