Iršćina: Rozdźěl mjazy wersijami
S kategorija, pśedłogi |
S Removing Link GA template (handled by wikidata) - The interwiki article is not good |
||
| Rědka 48: | Rědka 48: | ||
[[Kategorija:Goidelske rěcy]] |
[[Kategorija:Goidelske rěcy]] |
||
{{Link GA|de}} |
|||
Wersija z 29. měrca 2015, 05:00
| Iršćina | ||
| kraje | Irska, Pódpołnocna Irska, Europska unija, Wjelika Britaniska, USA | |
| powědarje | 70 000 ako prědna rěc, ako druga 1,6 mil. (nimska wikipedija) | |
| znamjenja a klasifikacija | ||
|---|---|---|
| klasifikacija | indoeuropske rěcy
| |
| pismiki | łatyński alfabet | |
| oficielny status | ||
| oficielna rěc | Europska unija, Irska | |
| rěcne kody | ||
| ISO 639-1: |
ga | |
| ISO 639-2: |
gle | |
| ISO 639-3 (SIL): |
gle | |
| Wikipedija | ||
Iršćina jo keltiska rěc. Wóna słuša teke k indoeuropskim rěcam.
Iršćina w zjawnosći, medijach a šulach
Oficielne tofle (na pśikład městow, jsow abo drogow) w Irskej njejsu jano w engelšćinje, ale teke w iršćinje. Na teritoriumje Gaeltacht wóne su jano w iršćinje. To jo teke tak z dokumentami. Mimo Gaeltachta su dwójorěcne, ale w Gaeltachśe wóne su w iršćinje.
W iršćinje daju teke někotare rozgłosowe sćelaki (Raidió na Gaeltachta (statny), Raidió na Life (priwatny, Dublin)), jaden telewizny sćelak (TG4, zachopjeńk TnaG, Teilifís na Gaeilge) ze sedłom w Baile na hAbhann, teke někotare periodikumy, atd. Dajo na pśikład tyźenik Foinse („Žrědło“) a su teke wšakorake kulturne a literarne casopise, teke casopis za źiśi Nós. W nejwěcej knigłarnjach daju irske knigły.
Na wšyknych statnych šulach Irskeje jo iršćina obligatoriski pśedmjat, druge pśedmjaty su zwětšego w engelšćinje. Dajo licbu šulow, kótarež pomjenjuju se Gaelscoileanna, na kótarychž iršćina jo wuwucowańska rěc za wšykne pśedmjaty. Wukniki muse iršćinu wuknuś, ale muse jich znajobnosći rědko napšawdu dopokazaś. Jano gaž kśě źěłaś we wěstych powołanjach w statnej słužbje abo na collegach Narodneje uniwersity muse wótzamknjone wukubłanje Leaving Certificate w pśedmjaśe iršćina pśedpołožyś.
Literatura
- Thomas F. Caldas, Clemens Schleicher: Wörterbuch Irisch-Deutsch. Helmut Buske, Hamburg 1999, ISBN 3-87548-124-0
- Franz Nikolaus Finck: Die araner mundart. N. G. Elwert’sche Verlagsbuchhandlung, Marburg 1899.
- Lars Kabel: Kauderwelsch, Irisch-Gälisch Wort für Wort. Reise Know-How, Köln 2002, ISBN 3-89416-281-3 (incl. Aussprache-CD)
- T. F. O'Rahilly: Irish Dialects Past and Present. Browne & Nolan, 1932; Nachdruck, Dublin Institute for Advanced Studies, 1972. ISBN 0-901282-55-3
- Mícheál Ó Siadhail: Modern Irish: Grammatical structure and dialectal variation. Cambridge University Press 1989, ISBN 0-521-37147-3.
- Mícheál Ó Siadhail: Lehrbuch der irischen Sprache. Helmut Buske, Hamburg 2004, ISBN 3-87548-348-0 (incl. Aussprache-CD)
- E. C. Quiggin: A Dialect of Donegal: Being the Speech of Meenawannia in the Parish of Glenties. Cambridge University Press, 1906.
- Martin Rockel: Grundzüge einer Geschichte der irischen Sprache. Österreichische Akademie der Wissenschaften. Wien 1989, ISBN 3-7001-1530-X
- Arne Ambros: Sláinte! Irisch-Lehrbuch für den Selbstunterricht. Wiesbaden 2006, ISBN 3-89500-512-6 (mit Schlüssel ISBN 3-89500-544-4)
- Desmond Durkin-Meisterernst: Neuirisches Lesebuch. Texte aus Cois Fhairrge und von den Blasket Inseln. Wiesbaden 2008, ISBN 978-3-89500-602-9
Bulgaŕšćina | Češćina | Dańšćina | Engelšćina | Estnišćina | Finšćina | Francojšćina | Grichišćina |Hungoršćina | Iršćina | Italšćina | Letišćina | Litawšćina | Maltezišćina | Nimska rěc | Nižozemšćina | Pólšćina | Portugišćina | Rumunšćina | Słowakšćina | Słowjeńšćina | Špańšćina | Šwedšćina