Indiska

Z Wikipedije
Republika Indiskeje
wuzwólone gronko:

Satyameva Jayate
Sama wěrnosć dobydnjo

zakładne daty:
mě swójske भारत गणराज्य
Bhārat Gaṇarājya
Republic of India
stolica New Delhi
płoń 3 287 590
wobydlaŕstwo 1.210.193.422 (2011)
gustosć zasedlenja 377
forma kněžaŕstwa zwězkowa republika
głowny reprezentant stata: prezident Ram Nath Kovind
šef kněžaŕstwa: premierminister
Narendra Modi
pjenjeze: indiska rupia
oficielna rěc: hindi, engelska
a 20 drugich rěcow
narodna hymna: Jana Gana Mana
casowa cona: UTC+5:30
znamje za wósobowe awta: IN
internetowa domena: .in
telefonowe pśedwólenje: +91
kórta:
Wobźěłaś
p  d  w

Indiska jo stat w pódpołdnjowej Aziji na indiskem subkontinenśe. Granicujo z Pakistanom na dłujkem wjacorje, z Chinskeju a z Nepalom na dłujkem zajtšu a z Bangladešom na pódzajtšu. Indiska jo zwězkowa republika z 28 zwězkowymi statami a ze 7 zwězkowymi teritorijami.

Indiska jo multietniski kraj a z wěcej ako 1,2 miliardow wobydlarjami drugi nejwětšy stat swěta pó wobydlaŕstwje.

W lěśe 1947 sta se Indiska njewótwisna wót Zjadnośonego kralojstwa, wóstanjo pak cłonk Commonwealtha.

Geografija[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

na pódpołnocy jo Himalaja pśirodna granica kraja, na pódpołdnju wobdawa Indiski ocean strony.

Rěcna situacija w Indiskej[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

W Indiskej se wěcej ako 400 rěcow powěda. Wětšyna Indičanow powěda indoariske rěcy. Wót tych jo Hindi nejwažnjejša. Na pódpołdnju Indiskeje se drawidske rěcy powěda, na pśikład Tamilšćina. 21 rěcow jo oficielnje pśipóznate.
72% su Indoariske rěcy.
25% su Drawidske rěcy.

Druge w Indiskej wužywane rěcy su Awstro-aziske rěcy kaž Santali a Tibeto-burmaske rěcy kaž Manipuri.

Klima[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

Wjedro na subkontinenśe jo prědnorědnje wót dešćowego casa (monsuna) wótwisne. Wón zachopina kóńc maja pśi pśibrjoze Kerale na krotkem wjacorje Indiskeje połkupy a śěgnjo w běgu pśichodnego połtera mjaseca do dłujkozajtšnego směra pśez kraj.

Wósebnje w pragólowych stronach na dłujkem zajtšu a w Bengalskej nižyny móžo w toś tom casu k śěžkim pólaśam pśiś, a pśi kšomje Himalaje njejsu wótwalenja góry rědko. Zachopjeńk septembra jo pódpołnoc pśewažnje bźez dešća, ale trajo dalšej mjaseca tak dłujko ako se teke mrokawy na pódpołdnjowem Dekkanje a w Kerali njezminu.

Pódzajtšny pśibrjog Andry Pradeša a Tamil Nadu kaž teke pódpołdnjowa Kerala dožywja mjaz oktobrom a decembrom dla dłujkowjacornego monsuna hyšći drugi dešćowy cas.

Administratiwne źělenje[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

Indiska republika jo rozdźělona do 28 zwězkowych statow a 7 teritorijow.

Zwězkowe staty[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

AP Andra Pradeš
AR Arunačal Pradeš
AS Asam
BR Bihar
CG Čatisgar
GA Goa
GJ Gudžarat
HP Himačal Pradeš
HR Harjana
JH Džarkand
JK Džamu a Kašmir
KA Karnataka
KL Kerala
MH Maharaštra
ML Megalaja
MN Manipur
MP Madja Pradeš
MZ Mizoram
NL Nagaland
OR Orisa
PB Pandžab
RJ Radžastan
SK Sikkim
TN Tamil Nadu
TR Tripura
UA Utar Ančal
UP Utar Pradeš
WB Pódwjacorna Bengalska

Zwězkowe teritorije[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

AN Andamany a Nikobary
CH Čandigar
DD Daman a Diu
DL Delhi
DN Dadra a Nagar Haveli
LP Lakšadwip
PY Pudučeri (pjerwjej Pondicherry)

Wótkaz[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

 Commons: Indiska – Zběrka wobrazow, widejow a audio-datajow