Wšedna bagnowa cypresa
| |
| Wšedna bagnowa cypresa (Taxodium distichum) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| klasa: | Coniferopsida |
| pórěd: | Konifery (Coniferales) |
| swójźba: | Cypresowe rostliny (Cupressaceae) |
| pódswójźba: | (Taxodioideae) |
| rod: | Bagnowa cypresa[1] (Taxodium) |
| družyna: | Wšedna bagnowa cypresa |
| wědomnostne mě | |
| Taxodium distichum | |
| (L.) L. C. Rich. | |
| warjetety | |
| (Taxodium distichum var. distichum) (Taxodium distichum var. imbricarium (Nuttall) Croom) | |
Wšedna bagnowa cypresa (Taxodium distichum) jo rostlina ze pódswójźby (Taxodioideae) znutśika cypresowych rostlinow (Cupressaceae).
Pó staršych žrědłach se do swójskeje swójźby bagnocypresowych rostlinow (Taxodiaceae) pśirědujo.
Wopis[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]
Wšedna bagnowa cypresa jo w lěśu zeleny, spěšnje rosćecy bom, kótaryž dośěgnjo wusokosć wót 20 až do 35 (40) m. Krona jo pšawidłowna a na zachopjeńku kjagelojta, pózdźej šyrše a wěcej wótwórjona. Zdonk jo dołojce šyroki a se skoku pómjeńšujo. Nacerwjenje bruna škóra jo dłymoko brozdźona a nitkojta.
Korjenje wutwórje tucne "kólena", jolic bom stoj we wóźe. Wóni nejskerjej słuže k pśewětšenju korjenjow.
Jegły[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]
Płone, swětłozelene jegły su linealiske, špicne a dośěgnu dłujkosć wót 8 až do 15 mm (2 cm). Na krotkich wurostkach stoje dwójocerowje wjerškate, mjaztym až na dłujkich wurostkach stoje pó jadnom. Jegły z krotkimi wurostkami w nazymje pó cerwjenojtym barwjenju wótpadnu.
Kwiśonki a šyški[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]
Kwiśo wót měrca až do apryla. Bom jo jadnodomna. Muske kwiśonki su žołtojte abo purpurowe a wise w 5 až 12 cm dłujkich dwójnych granach. Žeńske kwiśonki su małučke, zelene a njenadpadne. Kulowate šyški dośěgnu wjelikosć wót 2 až do 3 cm. Pśi zdrjałosći za cas oktobra až do decembra su brune.
Stojnišćo[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]
Rosćo na bagnojtych brjogowych a pólaśowych wobcerkach blisko rěkow.
Rozšyrjenje[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]
Bom jo w krotkozajtšnej pódpołnocnej Americe, wót Floridy až do Delaware, na pódwjacor až do Misisipijowych stronach a pódzajtšnego Texasa domacny.
Wužywanje[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]
W Europje ako pyšnu drjewinu w parkach pódla gatnych brjogach sajźa.
Nožki[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]
Žrědła[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]
- Botanica, Bäume und Sträucher, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4467-7, bok 890 (nim.)
- Bruno P. Kremer: Steinbachs Naturführer Bäume & Sträucher, ISBN 978-3-8001-5934-5, bok 82 (nim.)
- Mayer, Schwegler: Welcher Baum ist das?, Bäume, Sträucher, Ziergehölze, ISBN 978-3-440-11273-1, bok 248 (nim.)
