Łužycanarje

Z Wikipedije
(pósrědnjone z boka „Łužycany”)

Łužycanarje (stare Łužycany; górnoserbski Łužičenjo, łatyński Lusitzi abo Lusici, nimski: Lusizer, pólski: Łużyczanie) su byli pódwjacornosłowjański rod w Dolnej Łužycy.

Pó sedlenskem hiatusu wót nědźi 200 až do 300 lět pó daloko segacym wótdrogowanju Germanow z toś togo regiona w 4/5. stolěśu dojźo drje wokoło 700 (dotychměst nejstaršy dendrodatum ze sćěny pód słowjańskim groźišćom z Lubnjowa) a w selnješej měrje we 8. stolěśu k wobsedlenju Dolneje Łužycy pśez słowjańske kupki.

Prědny raz buchu wóni pód mjenim Lusitzi w Bayerskim geografje zesrjejźa 9. stolěśa naspomnjone. Wokoło lěta 870/880, nejpózdźej 890, zachopili se pó nowych dendrochronologiskich pśepytowanjach w Dolnej Łužycy twarjenje groźišćow. Swój wjeršk jo dośěgnuło toś te wuwyśe wokoło lěta 920. Wóno jo był bźeze cwiblowanja reakcija na pśiběrace wobgrozenje pśez pódzajtšnofrankowske mócnarstwo, kótarež měli swój wjerašk pótom w znatej wójnskej wójnje krala Heinricha I. z lětow 928/29 pśeśiwo Hevelleram, Dalemincam a Čecham a lěta 932 pśeśiwo Łužycanarjam we Łužycy. Słowjańska elita bu pśez markhrabju Gera w drugej połojcy 10. stolěśa do dalokeje měry wótpórana. Mjazy lětoma 1002 a 1031 běštej Dolna a Górna Łužyca (něgajšny rodowy region Milcanow) pód pólskej wušnosću.

Tšojenja 11. a prědneje połojcy 12. stolěśa wóstanu njejasne. Akle z drugeje połojcy 12. stolěśa jo zasej wěcej pisnych žrědłow. Toś ten cas padnjo do drugeje fazy srjejźowěkowskego pódzajtšosedlenja, ako su twarili słowjański wobydlarje gromaźe z nimskimi abo flamskimi sedlerjami nowe jsy w starem sedlišćowem teritoriju a zachopili z rodowanjom dotychměst njewótworjonych lěsowych płoninow. Njeźiwajucy na z tym zachopjonu asimilaciju wobstoj až do źinsa słowjańske wobsedlenje Dolneje Łužycy pśez lud Serbow.

Literatura[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]

  • Joachim Henning, Archäologische Forschungen an Ringwällen in Niederungslage: die Niederlausitz als Burgenlandschaft des östlichen Mitteleuropas im frühen Mittelalter. In: ders. / Alexander Ruttkay (Hrsg.), Frühmittelalterlicher Burgenbau in Mittel- und Osteuropa. Tagung Nitra 7.-10. Oktober 1996 (Bonn 1998) 9-29. ISBN 3774927960
  • Karl-Uwe Heußner/ Thorsten Westphal, Dendrochronologische Untersuchungen an Holzfunden aus frühmittelalterlichen Burgwällen zwischen Elbe und Oder. In: ebd. 223-234.
  • Felix Biermann, Slawische Besiedlung zwischen Elbe, Neiße und Lubsza. Archäologische Studien zum Siedlungswesen und zur Sachkultur des frühen und hohen Mittelalters. Ergebnisse und Materialien zum DFG-Projekt "Germanen - Slawen - Deutsche" (Bonn 2000) ISBN 3774929882
  • Joachim Henning, Der slawische Siedlungsraum und die ottonische Expansion östlich der Elbe: Ereignisgeschichte - Archäologie - Dendrochronologie. In: ders. (Hrsg.), Europa im 10. Jahrhundert. Archäologie einer Aufbruchszeit. Internationale Tagung in Vorbereitung der Ausstellung „Otto der Große, Magdeburg und Europa" (Mainz 2002) 131-146. ISBN 3805328729
  • Günter Wetzel, Germanen - Slawen - Deutsche in der Niederlausitz. Bericht der Römisch-Germanischen Kommission 83, 2002, 206-242.

Eksterne wótkaze[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]